Алматыда «Заманауи музыкалық түркологияның көкейкесті мәселелері» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтеді

Алматыда «Заманауи музыкалық түркологияның көкейкесті мәселелері» атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтеді

28-30 мамыр аралығында Құрманғазы атындағы ҚҰК-да өнертану ғылымының докторы,профессор Сәуле Өтеғалиеваның 60 жылдық мерей тойына арналған ғылыми конференция өтеді.

«Заманауи музыкалық түркологияның көкейкесті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция Алматыға әлемнің сегіз елінен 50-ден астам этномузыкатанушыларды жинайды.

Конференцияның арнайы қонақтары болып Анна Некрылова (Пушкин атындағы орыс әдебиеті институтының орыс фольклоры бөлімінің қызметкері, Ресей) Иль-Ву-Пак (этноаспаптанушы , Оңтүстік Корея), Игбал Мамедзаде ( Г.Мамедова атындағы Республикалық таристер байқауының лауреаты, Азербайджан); Қызырбек Жанасылұлы (күйші, зерттеуші , Қытай ), Юнусова Виолетта (Чайковский атындағы Мәскеу мемлекеттік консерваториясының шетел музыкасының тарихы кафедрасының профессоры, өнертану докторы, Мәскеу ), Геннадий Макаров ( Н. Жиганова атындағы Қазан мемлекеттік консерваториясының татар музыкасы және этномузыкатану кафедрасының доценті, Ресей ), Игорь Мациевский (Ресей Өнертану тарихы институтының Аспаптану секторының меңгерушісі, Санкт-Петербург қаласы) Жераньска-Коминек Славомира (Варшава университетінің тарихы факультеті, музыкология Институтының профессоры, Польша) және т. б.

Ғылыми конференцияның жұмысы төрт секция бойынша жүргізіледі:

- Еуразияның түркі тілдес елдерінің музыкалық аспаптары мен аспаптық музыкасы
- Түркі тілдес елдердің музыкасындағы дыбыс феномені және дыбыс биіктігінің жүйесі
- Түркі тілдес елдердің музыкалық-поэзиялық және театр өнері. Музейлер
- Оқу үрдісіндегі түркі тілдес елдерінің музыкасы.


Конференцияның бағдарламасында баяндамадан басқа, дәстүрлі музыканың үлкен концерті, «Р. Карутцтың Түркістандық әндер жинағы мен аспаптық пьесалары туралы кітабы (1905)» мен фильмнің тұсаукесерлері, және Иль-Ву-Пактың , Анна Некрылова, Геннадия Макарова, Қызырбек Жанасылұлы мен Игбала Мамедзаденің шеберлік сыныптары өткізіледі.

Оңтүстік Кореялық ғалымдар құрал мен орындаушы арасындағы қарым-қатынасты талдаудың ғылыми әдістерімен бөлісетін болады (Дж.Бэйлидің көзқарастарын қолдана отырып), Әзірбайжаннан келген музыкант «Тар» және «Саз» аспаптарының салыстырмалы талдау нәтижелері туралы баяндама жасайды, күйші Қызырбек Жанасылұлы сізді Қытайдағы домбыра күйлерімен таныстырады, Геннадий Макаров Волга мен Орал маңы татарларының ортағасырдың соңындағы музыкалық - аспаптық мәдениеті туралы дәріс оқиды.

Конференция материалдары бойынша «Заманауи түркітанудың өзекті мәселелері» тақырыбында дайындалған ғылыми мақалалар жинағы дайындалды. Барлығы басылымға 70-тен астам мақала кірді, олардың әрқайсысы жарияланған конференцияның төрт бағыттарының біріне кіреді.


Анықтамалық ақпарат:

Өтеғалиева Сәуле Искаковна (1958 жылы туған, Астрахань қ., Ресей) - Құрманғазы, атындағы ҚҰК-да музыкатану және композиция кафедрасының профессоры, өнертану ғылымының докторы, ICTM-ге Қазақстандағы сарапшысы және өкілі , (ЮНЕСКО- жанындағы дәстүрлі музыка бойынша халықаралық кеңесі) және ESEM (этномузыкология бойынша еуропалық семинар), «Этносольфеджио» курсы бойынша бірнеше кітаптардың, бағдарламалардың авторы және Қазақстанда, Ресейде, Өзбекстанда, Литвада, Финляндияда, Германияда, Жапонияда, Оңтүстік Кореяда жүзден аса ғылыми мақалалар жарияланды.
Сәуле Өтеғалиеваның ғылыми еңбектері: «Маңғыстаудың домбыра дәстүрі» (1997), «Орталық Азия хордофоны» (2006), «Батыс Қазақстанның домбыра дәстүрлеріндегі «Түрікмен күйі» (2008 - 2015 жылдары бірлескен авторлықта екі рет басылып шыққан)».

2013 жылы Мәскеуде «Түркі халықтары музыкасының дыбыс әлемі атты докторлық монографиясы жарияланды: теория, тарих, тәжірибе (Орта Азияның дәстүрлі аспаптары материалдары негізінде)» (528-бет).

Сәуле Өтеғалиева - бірнеше ғылыми кітаптар мен жинақтардың құрстырушысы және ғылыми редакторы болып табылады
Олардың ішінде: И.Мациевскийдің «Халық аспаптық музыка мәдениет феномені ретінде» (2007), монография Б.Игілік «Алыстағы шұғыла. Шыңжаң қазақтарының күйлері» (2011), «Азиялық дәстүрлі музыка: проблемалар және материалдар» (1996), «Түркі әлемінің музыкасы» және «Орта Азия халықтарының музыкасы » (2009 ж.) - Моңғол халықтарының дәстүрлі музыкасы: зерттеу мәселесі. «Дыбыс феномені» (2014), «Аспап дыбысы: түркі әлемінің дәстүрлі мәдени мұрасының дыбыстық феномені» (2016) және басқалар.

С. Өтеғалиеваның «A computer-based study of scales on the Kazakh dombra and kyl-kobyz» «Қазақ домбырасы мен қылқобыздағы дыбыстар қатарын компьютерлік зерттеу» атты мақаласы 1949 жылы Халықаралық кеңеспен құрылған дәстүрлі музыканың жылнамасында, дәстүрлі музыка бойынша (ICTM), арнайы этномузыкатанушылардың басылымында жарық көрді.